Cerfuei-bastard
Chaerophyllum temulum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Cerfuei-di-bourrisco.
Noms en français : Cerfeuil penché, Cerfeuil enivrant.
Descripcioun :Lou cerfuei-bastard dóu gènre Chaerophyllum trachis au nostre subretout en ribo de ribiero e dins li bos umide. Se recounèis à si boutoun de flour clina avans la flourido. Èi peréu uno planto proun pelouso, majamen sus li pecou di fueio (fotò). Li petalo soun pas trop divisado pèr un Chaerophyllum. Coumpara emé lou cerfuei-fèr e lis àutri Chaerophyllum pèr pas s'engana. La bourrisco èi la saumo en maritime.
Usanço :Porto peréu lou noum de cerfuei-fèr-embriagant (cerfeuil enivrant et cerfeuil des fous), alor tant se poudrié que siegue un pau empouisounant, mai n'en sabèn pas mai.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Ribiero
- Bos clar
- Sebisso
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Chaerophyllum temulum L., 1753
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753